Razvoj skijanja na Turjaku - Rožaj

Istorija Istorija skijanja u Crnoj Gori Razvoj skijanja na Turjaku - Rožaj

Razvoj skijanja na Turjaku - Rožaj

Kada je u sklopu nekadašnjeg GIR-a, formirano preduzće za ugostiteljstvo i turizam, raspolagalo je sa 360 ležaja u dva hotela »B« kategorije Hotel "Rozaje" i Hotel "Turjak" (sa 170 ležaja) i vše manjih ugostiteljskih objekata.

Rožajsko područje je imalo optimalne uslove za razvoj zimskih sportova na nadmorskoj visini od 1200 – 1600 mnv, gde se sneg zadržava 120 dana godišnje. Planirana je bila izgradnja zimsko-rekreacionog kompleksa (centra) "Skrivena"- II faza turističkog centra "Turjak" sa 3 hotela sa 1.250 ležajela, 18 vila-apartmana, 10 zičara i pratećim sportskim objektima.

U međuvremenu, 2600 hektara teritorije Opštine Rožaje pripojeno je Beranama. To je teritorija gde su trebali biti izgrađeni ski tereni a sva teritorija obiluje visokočetinarskom prvoklasnom šumom.

Fotografije: TURJAK NEKADA IZ ARHIVE ISLJAMA KALAČA

Izvor: rozajetoday.me

Na sajtu "GIR" predstavljena je nekadašnja uspešna firma Gornji Ibar - Rožaje, koja je bila za uzor, ponos, pamćenje...
A zatim su došla vremene posrnuća, stečaja i nestajanja GIR-a.

Turistički centar "Turjak" izgrađen je u vremenu 1978-1983. godine, a poslovao je u sastavu "Gornjeg Ibra", u okviru sektora Ugostiteljstvo i turizam...

Ovde su izdvojeni fragmenti sa ovog sajta koji se odnose na skijalište Turjak...

Izgrađen Zimski turistički centar "Turjak"

Ugostiteljstvo i turizam raspolagalo je sa 360 ležaja u dva hotela »B« kategorije Hotel »Rozaje« i Hotel »Turjak i vše manjih ugostiteljskih objekata. Rožajsko područje ima optimalne uslove za razvoj zimskih sportova no nadmorskoj visini od 1200 - 1600 mn, gdje se snijeg zadržava 120 dana godišnje, koji su uglavnom sunčani. Planirana je bila izgradnja zimsko-rekreacionog kompleksa (centra) ,,Skrivena''- II faza turističkog centra ,,Turjak'' sa 3 hotela sa 1.250 ležajeva, 18 vila-apartmana, 10 zičara i pratećim sportskim objektima.

Istraživanje resursa za razvoj planinskog turizma na planinama Hajla,Štedim i Rusulija,1979.godine

Nosilac razvoja turizma u opštini Rožaje, RO ,,Gornji Ibar" Rožaje započeo je 1979.godine istraživanja planina Hajle i Štedima za planinski turistički centar ,,Hajla". Izstraživački tim kojim su rukovodili predsjednik FIS komiteta Hubert Špic i direktor Turističkog centra ,,Kranjska gora" Janez Černe, 1979. godine izršio je detaljna istraživanja turističkih potencijala Hajle, Štedima i Rusulije za razvoj planinskog turizma sa naglaskom na skijališni turizam. Hubert Špic je izvršio FIS homologizaciju skijaških staza na području Hajle i Štedima ( spust, slalom, veleslalom i dr.). Istraživački tim su još činili generalni didrektor RO ,,Gornji Ibar" Rožaje, dipl. oec Halil Kalač i direktor Ugostiteljstva i turizma u GIR-u dipl. turizmolog Radosav Beloica. Urađena je studija: ,,Potencijali za razvoj planinskog turizma u opštini Rožaje" na osnovu koje je trebalo razvijati turizam u opštini Rožaje.

Turistički centar ,,Turjak" izgrađen je u vremenu 1978-1983. godine, a poslovao je u sastavu ,,Gornjeg Ibra'', u okviru Ugostiteljstvo i turizam. Bilo je to u vremenu kada je generalni direktor RO ,,Gornji Ibar " Rožaje bio dipl.oec. Halil Kalač, a direktor Ugostiteljstva i turizma Radoslav Beloica dipl. turizmolog. Kasnije ova organizaciona jedinica GIR-a posluje kao samostalno preduzeée AD ,,Turajak'' Rožaje.
Na lijevoj strani toka Županice, ispod planine Turjak, na predivnom lokalitetu, pored magistralnog puta Rožaje - Berane, nalazi se Hotel Turjak. To je jedna od naljepših lokacija hotela u sjevernom dijelu Crne Gore. Hotel Turjak je bio ugostiteljski i turistički dragulj. Njegova lokacija, arhitektura i sadržaji, divili su goste, prolaznike, svakog ko se našao u njemu.
Izgradnjom hotela Turjak i uređenjem skijaških staza, Đunerovića Luke postale su dostupne za odmora i rekreaciju kako zimi tako i ljeti. Na terenima pored hotela Turjak podignute su žičare na stazama za skijanje, koje su udeljene samo nekoliko stotina metara od magistralnog puta. Turistički centar Turjak bio je, mjesto rekreacije i odmora Rožajaca i svratište i boravak brojnih turista. Turistički centar Turjak, osamdesetih godina prošlog vijeka, bio je domaćin brojnim takmičenjima, u skijanju i drugim disciplinama u zimskim sportovima, lokalnog, regionalnog, republičkog i saveznog karaktera.

---

Zapostavljanje turističkog centra Turjak, prvenstveno njegovo ekološko zapostavljanje opasnosti su za cijelu turističku ponudu Rožaja. Hotel Turjak je promijenio svoj arhitektonski izgled. Na mjestu ranijeg hotela Turjak podugnut je novi objekat, koji se već nekoliko godina nalazi u nezavršenom i zapuštenom stanju. Prateći objekti (žičare) devastirani su i van funkcije. Prisutna je i devstacija tetrena za skijanje i druge sportske aktivnosti. Devastiran je okolni prostor Hotela Turjak".

---

DRUGA FAZA ZIMSKOG TURISTIČKOG CENTRA ,,TURJAK"- KOMLPEKS ,,SKRIVENA - KOŽUROVAC- ROŽAJSKI VRH"

U GIR-u su realizovane značajne investicije na izgradnji Zimsko turističkog centra "Turjak''. Izvršena je dogradanja tadašnjeg Motela i prekategorizacija u hotel "Turjak''. Izrađene su i postavljene dvije žičare i dva ski lifta, izgrađene staze za skijanje. Izvršena je nabavka potrebne opreme za njihovo održavanje (tabač snijega i dr). To je činilo I fazu zimskog centra "Turjak". To je bilo u vremenu kada je gen. direktor GIR-a bio dipl.oec. Halil Kalač, zamjenik gen. direktora dipl.pravnik Božo Bulatović, a direktor ugostiteljstva i turizma dipl.turizmolog Radosav Beloica.

Izvršeno je projektovanje II faze i počela njene realizacija. U GIR-u je u periodu pomenutog rukovodstva u Srednjoročnom planu razvoja 1980 - 1985. bila planirana na terenima Srkivene, Kožurovca i Rožajskog vrha, izgradnja zimsko- turističkog kompleksa "Skrivena'' - II faza Zimskog turističkog centra "Turjak" - 3 hotela, 18 vila-apartmana sa 1.250 ležaja, 10 zičara sa pratećim sportskim objektima. Realizujući taj Srednjoročni plan GIR je izgradio put do tih terena, uradio projekat prvog hotela "Jela'' (Energoprojekat Beograd) i ugovorio izrdu i isporuku 10 žičara ("Bor'' iz Bora, generalni dirirektor gosp. Tišma). Bilo je planirano da sistem žičara, skijaških staza i izgrađeni put povezuju I i II fazu Centra "Turjak'' u jednu cjelinu. Urađeni Projekti i Ugovori o nabavci žičara predati su Osnovnoj banci Rožaje na finansiranje, a započeti su razgovori o zatvaranju konstrukcije finansiranja izgradnje hotela na Skrivenoj.

--

Istraživanje resursa za razvoj planinskog turizma na planinama Hajla, Štedim i Rusulija, 1979.godine

RO ,,Gornji Ibar" Rožaje započeo je 1979.godine istraživanja planina Hajle i Štedima za planinski turistički centar ,,Hajla". Izstraživački tim kojim su rukovodili predsjednik FIS komiteta Hubert Špic i direktor Turističkog centra ,,Kranjska gora" Janez Černe, 1979. godine izršio je detaljna istraživanja turističkih potencijala Hajle, Štedima i Rusulije za razvoj planinskog turizma sa naglaskom na skijališni turizam. Hubert Špic je izvršio FIS homologizaciju skijaških staza na području Hajle i Štedima ( spust, slalom, veleslalom i dr.). Istraživački tim su još činili generalni didrektor RO ,,Gornji Ibar" Rožaje, dipl. oec Halil Kalač i direktor Ugostiteljstva i turizma u GIR-u dipl. turizmolog Radosav Beloica. Urađena je studija: ,,Potencijali za razvoj planinskog turizma u opštini Rožaje".

Planinski lanac Prokletije između Crne Gore i Kosova dug je 70 km, pripadaju mu planine Hajla (2.403 mnv), Štedim sa vrhom Ahmica (2272mnv) i Rusulija (2382mnv). Planina Hajla čini južnu granicu rožajske kotline prema Kosovu. Njen reljef karakterišu brojni vrhovi nadmorske visine iznad 2000m, kanjoni i klisure planinskih rijeka, brojne i slikovite četinarske šume i planinski pašnjaci. Najviši vrh Hajle iznosi 2403mnv. Ispod Hajle nalazi se veća zaravan, pašnjačko područje Brahim breg (1810 mnv), s izvorom vode i stočarskim stanovima. Od Bandžova prema Brahim brijegu, Biser vodi i Derman dolu, planinarske i ostale staze prolaze kroz predivnu šumu smrče i molike, preko subalpinskih i alpinskih pašnjaka, kroz polja borovnica, planinskih ruža, raznovrsnog cvijeća i ribizle i preko cvjetnih kamenjara i stijena. Zbog smjera pružanja Hajle vodeni tokovi teku sa planine u dva glavna smjera, prema sjeveru i prema jugu. U podnožju planine oni se ulivaju u dvije rijeke: Ibar na sjeveru i Pećka Bistrica na jugu, koje pripadaju dvijema različitim rječnim slivovima: crnomorskom (svi vodotoci sa sjevernih obronaka Hajle, ulivaju se u rijeku Ibar), te jadranskom (svi vodotoci s južnih obronaka Hajle, ulivaju se u rijeku Pećku Bistricu).

Štedim je planinska visoravan u kojoj se visinom i ljepotom ističe vrh Ahmica 2271 mnv. Štedim se nalazi izmedju planina Ahmice, Žljeba i Rusulije, a proteže se od 1700 do 2000 mnv, pretežno pašnjačkog tipa sa obodima krečnjačkih stijena. Kao veza između planinskih grebena Hajle i Žljijeba, Štedim predstavlja izvanrednu lokaciju za razvijanje i korišćenje aktivnih planinskih sportova, odnosno razvijanje planinsko seoskog i eko-turizma. Tokom zime ove predjele pokrivaju ogromne sniježne padine sa par metara snijega i izvanredne su za zimske sportove, a posebno za turno skijanje i hodanje na krpljama. Kao pogranična zona prostor ovih planina je veoma pogodan za odvijanje prekograničnih aktivnosti i realizovanje različitih projekata. Pogodnosti okruženja, opšti pejzaž, zelenilo, šume, klima, bogatstvo voda su osnov za turističku valorizaciju ovog prostora.

-------

* Ugostiteljstvo i turizam - U GIR-u su realizovane značajne investicione aktivnosti na izgradnji Zimsko turističkog centra ,,Turjak''. Izvršena je dogradanja tadašnjeg Motela i prekategorizacija u hotel ,,Turjak''. Izdrađene su dvije žičare i dva ski lifta, izgradne staze za skijanje. Izvršena je nabavka potrebne opreme za njihovo održavanje (tabač snijega i dr). Izvršeno je projektovanje II faze i počela njene realizacija. Poslije odlaska iz GIR-a 1984.godine Halila Kalač, Boža Bilatović i Radosava Baloice, pomenute aktivnosti na realizaciji II faze stopirane su, jer je novo rukovodstvo GIR-a donijelo odluku o odustajanju od izgradnje II faze ZTC "Turjak'' Rožaje, što je prihvatila Skupština opštine Rožaje, ne mareći za posledice takve odluke (na opšte čuđenje javnosti). Poslije pripajanja dijela teritorije (2.600 hektara) opštine Rožaje opštini Berane, a gdje se nalaze pomenuti tereni za izgradnu II faze ZTC "Turjak'', planirana je izgradanja sličnog zimsko turističkog centra od strane opštine Berane pod nazivom Planinski turistički centar ,,Plana" (izvor: Internet,Google.me)

--

ZZ ,,BOGAJE"

Najveći uspjeh u poslovanju ostvarila je ZZ,,Bogaje“. Smatrala se primjerom rada jedne zadruge i primjerom stvaranja infrastrukture za razvoj sela. Naglasak je bio dat na razvoj poljoprivrede i turizma, kao i razvoj sektora zadrugara. Danas ovaj subjekat nema poslovnih aktivnosti. Ima podataka da je ova zadruga imala svoj ski lift.

------

[3] U GIR-u su realizovane značajne aktivnostu na konstituisanju Zimsko turističkog centra ,,Turjak''. Izvršena je dogradanja Motela i prekategorizacija u hotel ,,Turjak'', izdradnja dvije žičare i ski lifta, izgradnja staza za skijanje, nabavka potrebne opreme za njihovo održavanje (tabač snijega i dr), projektovanje II faze i početak njene realizacije. Sve je to bilo u vremenu 1978. do 1984. godine, kada je gen. direktor GIR-a bio dipl.oec. Halil Kalač, njegov zamjenik dipl prav. Božo Bulatović, a direktor organizacionog dijela GIR-a Ugostiteljstvo i turizam dipl. turizmollog Radosav Beloica. U GIR-u je u periodu pomenutog rukovodstva (srednjoročni plan 1980 - 1985) bila planirana na terenima Srkivene, Kožurovca i Rožajskog vrha, izgradnja zimsko- turističkog kompleksa ,,Skrivena'' - II faza Zimskog turističkog centra ,,Turjak" - 3 hotela, 18 vila-apartmana sa 1.250 ležaja, 10 zičara sa pratećim sportskim objektima. Realizujući srednjoročni plan GIR je izgradio put do tih terena, uradio projekat prvog hotela ,,Skrivena'' ( Energoprojekat Beograd) i ugovorio izrdu i isporuku 10 žičara (,,Bor'' iz Bora, gen. dir. Tišma). Sistem žičara, skijaških staza i izgrađeni put povezivao je I i II fazu Centra ,,Turjak'' u jednu cjelinu. Projekti i Ugovori o nabavci žičara predati su i Osnovnoj banci Rožaje na finansiranje, a započeti su razgovori o zatvaranju konstrukcije finansiranja izgradnje hotela na Skrivenoj. Poslije odlaska iz GIR-a 1984.godine Halila Kalač, Boža Bilatović i Radosava Baloice, pomenute aktivnosti na realizaciji II faze stopirane su, jer je novo rukovodstvo GIR-a (gen. dir. Hamid Nurković, zam. gen. direktora Ramo Bralić) donijelo odluku o odustajanju od izgradnje II faze ZTC ,,Turjak'' Rožaje.

Kasnije, poslije pripajanja dijela teritorije (2.600 hektara) opštine Rožaje opštini Berane, a gdje se nalaze pomenuti tereni za izgradnu II faze ZTC ,,Turjak'', planirana je izgradanja sličnog zimsko turističkog centra od strane opštine Berane pod nazivom Planinski turistički centar "Plana" (izvor: Internet,Google.me)