Istorija skijanja u Crnoj Gori

Istorija Istorija skijanja u Crnoj Gori Istorija skijanja u Crnoj Gori

Istorija skijanja u Crnoj Gori

Početak skijanja u Crnoj Gori se vezuje za Fridrih Angela, koji je krajem XVIII veka, došavši iz Norveške, obučavao Crnogorce skijanju. Tada je skijanje bilo namjena lakšem kretanju u ratnim uslovima.
On je davne 1893 u Cetinju osnovao prvi ski klub u Crnoj Gori, a ujedno i prvi na području bivše SFR Jugoslavije. Tim povodom je ustanovljen ANGEL KUP u skijanju...

Film:
"HENRIK ANGELL-SKIMISJONAREN"
(SKIJANJE KAO MISIJA)

     20 maja 2008. Podgorica - Ambasada Kraljevine Norveške i kompanija Promonte, 20 maja 2008 godine u hotelu “Podgorica” priredili su prezentaciju, uz prigodan koktel, filma o Norvežaninu Kapetanu Henrku Augustu Angellu, koji je 1891 godine donio prve savremene skije u Crnu Goru na kojima je prošao od “Kotora do Durmitora i nazad”.
     Film obrađuje istoriju razvoja skijanja u Crnoj Gori, Norveškoj i Francuskoj kroz život i djelo Henrika Augusta Angella. U filmu se pominje i Prva škola skijanja na padinama Lovćena, koju je Kapetan Angell organizovao i izveo 1893 godine sa “Cetinjskim skijaškim društvom” na sto (100) pari skija koje je donio sa sobom u Crnu Goru.
      O filmu su govorili: gospodin Haakon Blakenborg, Ambasador Kraljevine Norveške, gospodin Kare S. Gustad, Izvršni direktor kompanije Promonte, gospodin Steinar Hybertsen, producent i direktor filma, gospodin Roy Andersen, autor scenarija.
     Asocijacija MASI, koja gaji pijetet prema Norvežaninu, je bila pozvana da prisustvuje od strane Gospodina Haakon Blakenborga, Ambasadora Kraljevine Norveške. Ambasador je poželio Ass. MASI uspjeh u daljem radu i još veću saradnju sa norveškom asocijacijom instruktora sportova na snijegu.

     Izvor: Ass MASI

110 godina skijanja u Crnoj Gori
1993 - 2003

Jubilej početaka skijanja u Crnoj Gori se vezuje za Fridrih Angela, koji je krajem XVIII veka, došavši iz Norveške, obučavao Crnogorce skijanju. Tada je skijanje bilo namjena lakšem kretanju u ratnim uslovima.

On je davne 1893 u Cetinju osnovao prvi ski klub u Crnoj Gori, a ujedno i prvi na području bivše SFR Jugoslavije. Tim povodom je ustanovljen ANGEL KUP u skijanju koji treba da se i ove godine održi na Durmitoru.

Nadležni u saveznim i republičkim organima kao i u sportskim i smučarskim savezima Crne Gore i Srbije se nisu zvanično oglasili povodom ovog jubileja.

NORVEŽANIN NA SKIJAMA KROZ CRNU GORU

Da bi Vas uveli u priču o Henriku Angelu, norvežaninu koji je donio prve skije u Crnu Goru, moramo napraviti mali uvod.

Skije su bile korišćene za rad i transport prije nego što su počele da se koriste kao sredstvo zabave u časovima dokolice i sporta. Najstarija poznata verzija je široka, kratka skija pronađena u Norveškoj za koju se ustanovilo da je preko 4500 godina stara, a slike izrezbarene po zidovima pećina i stijenama govore da su skije bile korišćene mnogo ranije.
Ljudi iz oblasti Telemark iz Norveške, su uveliko zaslužni za razvijanje skijanja kao sportske aktivnosti, negdje u ranim 1870-im. Oni su izumili zavoje Telemark i Kristiania, kao način skretanja i kontolisanja brzina niz sniježne padine. Norvežani su takođe bili ljubitelji skokova. Prema tome, discipline i u alpskom i u nordijskom skijanju duguju svoje postojanje ovim ranim pionirima.
U vremenu prije 1891. godine po Crnogorskim planinama ljudi su koristili naprave, predhodnice savremenih skija, koje su se zvale «podplati», a služile su za kretanje po sniježnim prostranstvima isključivo iz praktičnih razloga.

1891. godine, Norvežanin, Kapetan Henrik August Angell dolazi u Crnu Goru sa jednim parom skija, koje su mu koristile da bi se lakše kretao po sniježnim prostranstvima. Misija mu je bila da upozna narod koji se stotinama godina bori za svoju slobodu i nezavisnost. Međutim, dolaskom na Cetinje, Kapetan Angell bitno mijenja svoju misiju. Naime, na Cetinju susrijeće civilizaciju kakva je bila prisutna i po drugim evropskim prijestonicama. Odlučuje, da na zahtjev Crnogorskog Vladara Nikole I, otpočne školu skijanja kada drugi put dođe u Crnu Goru. Dogovorio se sa jednim Francuskim Profesorom koji je radio u Francuskoj Ambasadi na Cetinju, da u međuvremenu osnuje jedno društvo u vidu Kluba kako bi se lakše izvodila obuka skijanja. Taj Klub pod imenom «Cetinjsko skijaško društvo» osnovan je 1892 godine.

1893 godine Kapetan Angell po drugi put dolazi u Crnu Goru sa sto pari skija, te tako počinje sa prvom školom skijanja u Crnoj Gori. Polaznici su bili građanstvo i crnogorska vojska. Kapetan Angell na taj način, umjesto proučavanja kako se ratuje na prostorima Crne Gore, donoseći novu civilizaciju, proučava na Cetinju kako treba skijati, izvodeći praktične vježbe na padinama oko Cetinja što je opisao u svojoj knjizi «Kroz Crnu Goru na skijama» koja je izdata 1895. godine u Kristianiji (Oslo). Na ovaj način ljudi koji žive po planinama su obučavani kako da koriste skije tokom dugih sniježnih zima za prktične potrebe, kasnije skijanje dobijaju sportsku formu. Danas je skijanje u Crnoj Gori posebno prisutno u zimskom turizmu u vidu rekreacije turista koji posjećuju crnogorske zimske centre, kao i školama i na Univerzitetu.

Roj Andersen, norveški novinar, istoričar i pisac napisao je knjigu o ovom izuzetnom čovjeku i nazvao je jednostavno HENRIK ANGEL. Ona je prevedena i na crnogorski jezik, i u martu mesecu obavljena je i njena prezentacija. Po knjizi gospodina Andersena, Steinar Hybertsen je snimio film, a kompanija Promonte je podržala inicijativu njegovog prevoda na crnogorski i engleski jezik.

MASI (Udruzenje instruktora skijanja u Crnoj Gori) lik Norvežanina Henrika Augusta Angella cijeni i sa pijetetom poštuje kao čovjeka koji je, između ostalog, prvi počeo Crnogorce da obučava skijaškim vještinama. Lik Norvežanina Kapetana Angela je prisutan na: memorandumu Asocijacije, pečatu, licenci, zatim MASI u zavisnosti od finasijskih moućnosti organizuje takmičenje Veterana pod imenom «Kapetan Angell», kao i «Kup Henrik A. Angell» (u nordijskom i alpskom Skijanju).

Službena Škola sniježnih sportova Udruženja MASI se zove «Henrik August Angell».

Izvor: Ass MASI

KO JE BIO KAPETAN ANGEL

Henrik August Angel rodjen 1861. godine u mjestu Luster (Norveska), umro je 1922. godine.
Bio je norveški kapetan, koji je u Crnu Goru prvi put došao 1893. godine na poziv Knjaza Nikole da obučava skijanju vojsku i civilstvo iz vojnih, praktičnih i sportskih razloga. Sa njim su u Crnu Goru došle prve skije, tako da time Crna Gora i cetinjske padine u podnožju Lovćena postaju kolijevka skijaškog sporta na Balkanu.

Zadivljen crnogorskom borbom za svoju samostalnost napisao je dvije knjige o Crnogorcima: “Kroz Crnu Goru na skijama” 1895. i “Sinovi crnih gora” 1896. godine. Knjigu “Kroz Crnu Goru na skijama” je posvetio norveškoj mladeži, kao primjer kako se treba boriti za nezavisnost svoje zemlje. Tekst ove knjige je nekoliko decenija bio omiljeno štivo norveške omladine, i informacije dobijene čitanjem ove knjige bile su njihovo prvo saznanje o jednoj dalekoj zemlji, koje su je i približile norveškom narodu.

Godine 1902. napisao je i treću knjigu o Crnogorcima “Odvažan narod”, a 1914. godine, nakon druge posjete Crnoj Gori, tada već pukovnik, napisao je i četvrtu knjigu “Mali narod u borbi za opstanak”.

Avanturista i sportista Kapetan Angel, 10 godina nakon puta za Crnu Goru je ponovo krenuo na jug sa skijama preko ramena da neki novi narod zainteresuje za skijaški sport. 1903. godine obučavao je francusku vojsku skijanju u mjestu Brijanson. Slobodne dane Angel je koristio da planinari po Visokim Alpima. Pokukusao je da bude i prvi covjek koji ce u zimskom periodu osvojiti Mon Blan.

Sportski duh vodio ga je na velosipedu od Norveške, preko Alpa, do Francuske i Italije i nazad.

Izvor: www.kapetanangel.me

Knjige kapetana Angella:

- Gjennem Montenegro paa ski, 1895 (Skiing through Montenegro)

- De sorte fjelds sønner, 1896 (The sons of the black mountains)